Dzisiaj jest: 19.3.2024, imieniny: Aleksandryny, Józefa, Nicety

Przepławki dla ryb

Dodano: 6 lat temu Czytane: 7737 Autor:
Redakcja poleca!

Z powodu działalności człowieka i budowania elektrowni wodnych, trasa migracji tych zwierząt może zostać zaburzona.

Przepławki dla ryb
Prawo nakazuje więc budowę sztucznych przepławek dla ryb. Stosuje się kilka rozwiązań technicznych, które są zależne od wielu czynników, takich jak niezbędne wymiary, lokalizacja, czy nawet gatunek zwierząt, dla których ma zostać zbudowana.

Przepławka komorowa

Zasadą działania tego rodzaju przepławek jest połączenie ze sobą wielu komór wodnych, gdzie każda następna jest położona nie wyżej niż 20 centymetrów nad poprzednią. Konkretne wymiary zależą głównie od gatunku ryby, która ma korzystać z przepławki. Dno tworzy się poprzez wtopienie w betonowe podłoże kamieni, w ten sposób, by wystawały na określoną wysokość. Dzięki temu ryba bez problemu może pokonać wodę. To rozwiązanie stosuje się głównie do rzek o niskim stanie, gdyż wysoki stan wód może spowodować zachwianie linii prądu.
 
Przepławka komorowa
Rys. 1 Przepławka komorowa (Fish pass at the outflow of Lough Nadirkmore
cc-by-sa/2.0 - © Jon Beer - geograph.org.uk/p/3611418)

 
Przepławka szczelinowa

Przepławka szczelinowa to modyfikacja wyżej opisanego rozwiązania. Co do zasady, jej budowa jest identyczna, różni się jedynie sposobem, w jaki ryby ją pokonują. Z obu stron brzegu komory wodnej są stworzone szczeliny, o szerokości zależnej od gatunku zwierzęcia. Dzięki temu rozwiązaniu ryby wędrują poprzez przeciskanie się szczeliną. Jest to zwłaszcza wygodne przy dużych wahaniach poziomu wody. Otwory takie również o wiele rzadziej trzeba czyścić.
 
Przepławka szczelinowa
Rys. 2 Przepławka szczelinowa (źródło zdjęcia flickr.com, autor  woodleywonderworks)

Przepławki deflektorowe

Ten rodzaj przepławek składa się z basenów spoczynkowych oraz betonowych rynien, za pomocą których ryby dostają się do coraz wyżej położonych zbiorników. Maksymalna długość takiej rynny wynosi 10 metrów. Dla karpiowatych jest to 8 metrów.
 

Nazwa rozwiązania wzięła się od deflektorów, czyli wypustek, które zwalniają prąd płynącej wody. Mogą być to nawet żebra ustawione pod kątek 45 st. do prądu wody. Konkretne kształty deflektorów zależą jednak od gatunku ryby. Przepławka tego typu bardzo dobrze sprawdza się na krótkich odcinkach, jednak potrafi się często zatykać przedmiotami niesionymi przez wodę.
 
Przepławka deflektorowa
Rys. 3 Przepławka deflektorowa

Rynny węgorzowe

Specjalnie dla młodych osobników węgorzy konieczne było wymyślenie innego sposobu umożliwienia im migracji. Żadna z powyżej opisanych przepławek nie zdawała rezultatu. W tym celu kładzie się specjalne rynny, które wypełnione są materiałem przypominającym naturalną roślinność. Wlot do przepławki musi być usytuowany przy cieku wodnym. Rynny te bardzo często przykrywa się, by młode węgorze mogły bezpiecznie przeprawić się między różnymi poziomami rzeki.
 
Przepławka węgorzowa
Rys. 4 Przepławka węgorzowa

Przepławki imitujące naturalne
 
Przepławka utworzona z kamieni
Rys.5 Przepławka utworzona z kamieni 

Najlepszymi rozwiązaniami dla ryb są przepławki, które imitują naturalnie występujące rozwiązania. Są nimi na przykład rampy kamienne narzutowe, które budowane są z kamieni, a cała konstrukcja posiada maksymalnie 10% nachylenia, co pozwala rybom na swobodne pokonanie przeszkody. Naturalnie występujące szczeliny zapewniają odpowiedni wygląd prądów. Innymi rozwiązaniami są bystrza kaskadowe czy obejścia. Rozwiązania te bazują na naturalnym wyglądzie bystrotoków czy górskich strumieni.
Źródło: zdjęcia głównego flickr.com (fot. Gerry Dincher)
Polecane
GOTOWE ZESTAWY FOTOWOLTAICZNE DO SAMODZIELNEGO MONTAŻU (kliknij i oszczędzaj na energii)